Noordzeeloket

Meer inzicht in kwetsbaarheid van populatie ruige dwergvleermuizen bij migratie door Nederlandse kustzone

De ruige dwergvleermuis migreert tussen broedgebieden in Oost-Europa en overwinteringsgebieden in Zuid- en West-Europa en steekt daarbij de Noordzee over. Daar ondervinden deze dieren mogelijk hinder van het toenemende aantal windparken. Om de gevolgen van de uitrol van windenergie op zee op de populatie te kunnen inschatten, is Wozep in 2020 gestart met een genetisch onderzoek. Vier jaar lang werden genetische monsters verzameld van deze vleermuissoort. Uit het onderzoek blijkt onder meer dat de huidige populatie een goede genetische diversiteit bevat. Wel zijn er signalen dat de genetische diversiteit over de jaren heen langzaam aan het afnemen is, wat kan duiden op een populatieafname.

Eerdere schattingen van de populatieomvang van de ruige dwergvleermuis waren gebaseerd op schattingen vanuit beoordelingen door experts. Zo’n schatting heeft een grote onzekerheidsmarge. Om die onzekerheid te verkleinen en een beter beeld van de kwetsbaarheid van de populatie te krijgen heeft Wozep dit vierjarige genetisch onderzoek gedaan. Het onderzoek richtte zich op de populatie-genetische structuur van ruige dwergvleermuizen die door de Nederlandse kustzone migreren. Daarnaast richtte het onderzoek zich op het bepalen van de verwantschap van de samen reizende volwassen vrouwtjes en jongen (juvenielen).

Eén genetische populatie

Het onderzoek toont aan:

  • dat de populatie tot één grote genetische populatie behoort, zonder substructuur. Die kennis helpt om een betere inschatting te kunnen maken van de impact van sterfte door offshore windparken op de gehele populatie.
  • dat de samen reizende vrouwtjes en juvenielen geen verwantschap hebben en dat er geen moeder-nakomeling-paren zijn aangetroffen in vleermuiskasten, ondanks dat in 30 kasten zowel volwassen vrouwtjes als juvenielen zijn aangetroffen. Dit wijst erop dat migratie waarschijnlijk genetisch bepaald is en niet actief wordt geleerd, wat juveniele vleermuizen extra kwetsbaar maakt voor sterfte door windparken.
  • dat hoewel de genetische variatie op het moment nog duidt op een genetisch diverse populatie, een lichte, niet-significante afname in genetische diversiteit is waargenomen, wat zou kunnen wijzen op een toenemende kwetsbaarheid van de populatie.

De komende jaren zal Wozep doorgaan met genetisch onderzoek om de impact van windenergie op zee op de ruige dwergvleermuis beter te begrijpen en de effectinschatting verder te verfijnen.

Meer weten?

Het rapport van het onderzoek, uitgevoerd door Wageningen Marine Research (WMR), is te downloaden op het Noordzeeloket: Population genetic structure and genetic diversity of Pipistrellus nathusii along the Dutch coastline during the autumn migration period (pdf, 675 kB), of lees eerst de duiding van het onderzoek.

De data die ten grondslag liggen aan het onderzoek zijn openbaar beschikbaar en kunnen worden opgevraagd via: Data sets overview | Offshore Wind Ecological Programme.

Delen