Scheepvaartveiligheid (MOSWOZ)
De Noordzee is een van de drukst bevaren zeeën ter wereld. Naast scheepvaart gebruiken we de Noordzee voor vele andere doeleinden. Het winnen van energie is hier een van. De ambitie is om de komende decennia meer windenergie op zee te produceren om de klimaatdoelen te halen. Dat heeft invloed op de scheepvaartveiligheid. Rijkswaterstaat doet daarom onderzoek op dat gebied, zodat maatregelen genomen kunnen worden om de scheepvaartveiligheid op peil te houden. Ook heeft Rijkswaterstaat het Monitorings- en Onderzoeksprogramma Scheepvaartveiligheid Wind op Zee (MOSWOZ) opgezet. Binnen dit programma doen we onderzoek naar het effect op de scheepvaartveiligheid van windparken op zee.
Thema’s binnen MOSWOZ
MOSWOZ zoekt antwoorden op uiteenlopende onderzoeksvragen, die onder te brengen zijn in een aantal thema's. Het gaat hierbij om vragen als: Manifesteren de voorspelde risico’s zich ook daadwerkelijk en ook zoals verwacht? Welke onverwachte ontwikkelingen ontstaan er? En hoe effectief en efficiënt zijn de maatregelen die worden ingezet voor de scheepvaartveiligheid? Zo ondersteunen en adviseren we beleidsmakers en andere betrokkenen.
Hydro/Meteo
Analyseren of er hydrodynamische of meteorologische effecten zijn die voor scheepvaartveiligheid relevant zijn in de omgeving van windparken.
Aanvaringen
Analyseren wat de mogelijke scenario’s zijn als een schip tegen een windturbine vaart of drijft.
ERTV
De inzet verkennen van meerdere Emergency Rescue and Towing Vessels (ERTV’s) – effectiviteit en werkwijze.
VTMon
Inrichten van een vorm van verkeersbegeleiding samen met de Kustwacht.
Monitoring
Volgen hoe het scheepvaartverkeer en de risico’s op scheepvaartveiligheid veranderen als gevolg van de aanleg van windparken.
Ankergebieden
Onderzoeken of en zo ja hoe het beter benutten van ankergebieden kan helpen de scheepvaartveiligheid te verbeteren.
Crisisorganisatie
De impact verkennen op crisisorganisatie (in verband met complexiteit).
Internationaal
Uitwisselen van kennis en inzichten met onze buurlanden over beleids- en beheersmatige zaken voor scheepvaartveiligheid in en om windparken op zee.
Maatregelen behoud en verbetering scheepvaartveiligheid
De Noordzee mag dan een van de intensiefst gebruikte zeeën zijn, het uitgangspunt van de overheid blijft dat we het veiligheidsniveau op zee behouden én waar mogelijk verbeteren. Op het Nederlandse deel van deze zee komen er tot en met 2031 nog zo'n 1500 windturbines bij; de Aanvullende Routekaart windenergie op zee 2030 geeft de in hoofdlijnen de plannen weer. Uit onderzoek van Maritime Research Intsitute Netherlands (MARIN) blijkt dat de kans op aanvaringen tussen schepen en windturbines aanzienlijk toeneemt met de komst van nieuwe windparken. Daarom zijn er extra maatregelen nodig; preventieve maatregelen om incidenten te voorkomen zoals extra sensoren in windparken, extra toezicht en handhaving, en daarnaast maatregelen voor het geval er een incident is, bijvoorbeeld inzet van extra noodsleepcapaciteit. Ook MOSWOZ is een van die maatregelen omdat het leidt tot betere inzichten en een efficiëntere inzet van alle middelen.
Inzicht risico’s en effectiviteit maatregelen
We weten nog niet voldoende over de risico’s en de effectiviteit van de maatregelen. MOSWOZ werkt daarom aan meer inzicht, waarmee we passende maatregelen kunnen treffen om het veiligheidsniveau te borgen. Steeds is het doel om snel in te spelen op nieuwe ontwikkelingen en innovaties. Zo heeft een recent onderzoek naar risico’s van scheepsaanvaringen met windturbines geleid tot ontwikkelingen om deze risico’s te verminderen. Er zijn extra Emergency Response Towing Vessels (ERTV) paraat nabij windparken en bij de Kustwacht wordt extra personeel ingezet die schepen nabij windparken actief monitort en indien nodig oproept.