Draagt 'slimme' scheepvaart bij aan wind op zee?

Smart Shipping

Smart shipping is het verregaand geautomatiseerd varen op zee en de binnenwateren. Daarbij gaat het niet alleen om technologie aan boord van schepen. Ook de inrichting van de omgeving waarin schepen zich bevinden valt onder daaronder. Het programma Smart Shipping bereidt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voor op verregaande automatisering.

USV’s op de Noordzee

‘Nu al varen er met enige regelmaat onbemande scheepjes op de Noordzee’, zegt Potgraven. ‘De toegenomen activiteit rond de bouw van windparken is een belangrijke reden om survey-werkzaamheden uit te voeren met onbemande vaartuigen.’ Hij wijst bijvoorbeeld op de Uncrewed Surface Vessels (USV’s) van Fugro, die onder meer worden bestuurd vanuit Aberdeen. Daarmee kan onderzoek worden gedaan naar de zeebodem. De USV’s zijn ook geschikt om de ligging van kabels en leidingen te controleren. Deze werkzaamheden vinden plaats vóór de aanleg van windparken op zee.

Innovaties lopen voor op wet- en regelgeving

Hekkenberg weet zeker dat de toepassing van smart shipping-systemen op schepen onder de 24 meter zal toenemen. Maar hij ziet dat wetten en regelgeving niet meer helemaal passen bij deze ontwikkelingen. ‘De gebruikelijke technische eisen passen eigenlijk niet goed voor onbemande vaartuigen’, vertelt Hekkenberg. ‘Datzelfde geldt voor de eisen die de regelgeving stelt aan de bemanning. Zo vereist de regelgeving op allerlei plekken dat op zijn minst de kapitein aan boord moet zijn.’

Internationaal overleg

Een logische plek om praktijk en wet- en regelgeving voor grotere schepen beter op elkaar aan te laten sluiten is de overlegtafel van de International Maritime Organization (IMO). Binnen IMO wordt gewerkt aan richtlijnen voor problemen die ontstaan wanneer de bemanning van een 'slim' schip niet voldoet aan de internationale richtlijnen. Alleen kost internationaal overleg veel tijd. Nederland kan voor de eigen wateren en kleinere schepen in de eigen vloot afwijkende regels stellen, zoals het Verenigd Koninkrijk heeft gedaan.

Memorandum of understanding

Sinds december 2013 werkt een aantal landen rondom de Noordzee samen om USV’s veilig in te kunnen zetten. Nederland, Denemarken, België, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk ondertekenden het Memorandum of Understanding on cooperation regarding the international operation of Maritime Autonomous Surface Ships. Zij nemen zich daarmee voor om de internationale samenwerking verder te versterken.