Wat is de optimale lay-out van een windenergiegebied voor Search and Rescue?
Nieuw onderzoek van ingenieursbureau Afry geeft inzicht in welke mate de windenergieopbrengst afneemt door de toepassing van Search and Rescue (SAR)-lanes in windenergiegebieden. Deze obstakelvrije evenwijdige banen in windparken van minstens 500 meter breed, hebben tegelijkertijd belangrijke voordelen voor de scheepvaartveiligheid én voor medegebruik. Volgens eerder onderzoek van Antea is de inrichting van een windenergiegebied zelfs bepalend voor de effectiviteit van SAR-operaties. Wat betekent dit voor de optimale lay-out van windenergiegebieden?
Voordelen van SAR-lanes voor incidentmanagement
Om extra elektriciteit op te wekken met behulp van windenergie, komen er over een aantal jaren nieuwe windenergiegebieden verder van de kust bij. Dat brengt nieuwe uitdagingen voor Search and Rescue (SAR) met zich mee. Omdat de windenergiegebieden verder weg zijn, duurt het veel langer voordat hulpdiensten vanaf de kust ter plekke zijn op momenten dat dat nodig is. Het eerder uitgevoerde onderzoek van Antea beveelt daarom een lay-out aan van windenergiegebieden in lijn met de OREI SAR requirements van de UKMCA Coastguard (Britse vereisten rond hernieuwbare energie-installaties op zee). Volgens het rapport van Antea heeft dit een positief effect op SAR-operaties ver op zee.
Wanneer aan deze vereisten wordt voldaan, heeft het windenergiegebied een lay-out met bij voorkeur twee verschillende oriëntatielijnen in de hele kavel. Zo kunnen helikopterpiloten direct en snel door een windenergiegebied vliegen, zonder kostbare tijd te verliezen omdat ze zich anders bij elke turbine moeten heroriënteren.
Andere voordelen van SAR-lanes
De SAR-lanes hebben ook voordelen bij andere vormen van incidentmanagement. Schepen hebben hierdoor meer overzicht en kunnen eenvoudiger manoeuvreren. Dit is positief voor schepen die bijvoorbeeld olie moeten ruimen of noodsleepboten (ERTV’s) die onderweg zijn om een schip in nood te helpen. Daarnaast hebben andere gebruikers van de Noordzee mogelijk voordeel van de toepassing van SAR-lanes. Zo ontstaan er mogelijkheden voor (actieve) visserij in lange, evenwijdige banen. Tot slot worden ecologische voordelen verwacht. De evenwijdige opstelling van windturbines bij SAR-lanes hindert trekvogels mogelijk minder in hun vlucht.
Impact van SAR-lanes op windenergieopbrengst
Aan de andere kant blijkt uit het onderzoek van Afry dat de uitlijning van de windturbines in oriëntatielijnen in één richting of in twee richtingen, leidt tot lagere energieopbrengsten van het windpark. Dat is in vergelijking met een lay-out waarbij turbines in onregelmatig patroon geplaatst worden. Voor meer achtergrondinformatie over dit onderwerp kunt u het rapport van Afry (pdf, 2.4 MB) raadplegen.
Samenwerking overheid en windparkexploitanten
Senior adviseur Klaver, die de twee genoemde onderzoeken voor MOSWOZ had aangevraagd, ziet dat de energieopbrengsten minder zijn bij toepassing van SAR-lanes. ‘In twee richtingen is het effect het meest ongunstig. Maar overheid en exploitanten kunnen met elkaar in gesprek om maatregelen uit te werken die het ongewenste effect tegengaan. Stel je kiest voor SAR-lanes met één oriëntatielijn. Dan kun je in overleg aanvullende maatregelen nemen voor incidentmanagement. Daar heeft iedereen belang bij.’
Veiligheid bij windparken ver op zee
De verwachting is dat er op de toekomstige windparken ver op zee gemiddeld 80 à 100 man aan het werk zijn. De aanvlieg- en/of vaartijd neemt significant toe naar deze windparken en daarmee het risico dat een ongeval escaleert tot een levensbedreigende situatie. Klaver: ‘Vaak wordt gevraagd: wat leveren SAR-maatregelen op? Mijn antwoord daarop is: ze helpen mogelijk om ongevallen te voorkomen. Werkzaamheden in een windpark hebben vanwege hoogte, weersinvloeden, brand en mechanische problemen een grotere kans op een ongeval.’
Internationale ontwikkelingen
In december 2024 heeft de internationale nautische organisatie IALA een OREI-richtlijn aangenomen, waarin de eerder genoemde UK MCA Coastguard requirements zijn overgenomen. De richtlijn zal binnenkort op de website van IALA gepubliceerd worden.