Ga naar de inhoud
beeldmerk-RijksoverheidRijkswaterstaatMinisterie van Infrastructuur en Waterstaat
Direct naar
  • Over Noordzeeloket
  • English
  • Sitemap
Noordzeeloket
  • Home
  • Nieuws
  • Functies en gebruik
  • Beleid
  • Beheer
  • Omgeving
  • Publicaties
  • Atlas actueel
  • Over Noordzeeloket
  • English
  • Sitemap
  1. Home ›
  2. Functies en gebruik ›
  3. Windenergie op zee ›
  4. Scheepvaartveiligheid (MOSWOZ) ›
  5. MOSWOZ special september 2025 ›
  6. Hoe de overheid nu de risico’s op zee beperkt

Hoe de overheid nu de risico’s op zee beperkt

De toename van windparken op zee maakt de Noordzee minder veilig voor schepen. Vanaf 2020 zijn daarom extra veiligheidsmaatregelen genomen. Deze maatregelen werken voor het grootste deel goed, zodat het veilig blijft op de Noordzee. Toch zijn ze op lange termijn onvoldoende om schadelijke gevolgen voor mens en milieu te voorkomen.

Veiligheidsmaatregelen

In 2019 concludeerde MARIN in het rapport ‘Wind op Zee 2030’ dat de scheepvaartrisico’s toenemen door windparken op zee. In hetzelfde jaar werd het maatregelenpakket 2020 vastgesteld. In aanvulling op bestaande wet- en regelgeving, werden de volgende maatregelen genomen:

Extra capaciteit voor search and rescue

  • Extra sensoren in windparken
  • Extra noodhulpslepers
  • Extra capaciteit voor vliegende en varende eenheden
  • Extra inzet scheepsbrandbestrijdingsteam MIRG.NL
  • Nautische markeringen van passages in windparken
  • Oprichting van monitorings- en onderzoeksprogramma Wind op Zee (MOSWOZ)
Maatregelenpakket 2020
Overzicht van een pakket veiligheidsmaatregelen voor een veilige Noordzee tot 2031, zoals vastgelegd in het programma MOSWOZ.

De volgende tabel geeft een uitgebreid overzicht van het maatregelenpakket 2020, de effectiviteit en aandachtspunten:

De maatregelen uit het maatregelpakket 2020 zijn: Extra sensoren in en rond windparken. De sensoren zijn een effectieve aanvulling voor de beeldopbouw bij zoek- en reddingsacties en voor toezicht en handhaving. Ook worden testen gedaan met varende en vliegende drones op de Noordzee. Extra toezicht en handhaving. De Kustwacht heeft de toezicht en handhaving op de naleving van veiligheidszones en het gebruik van windparken uitgebreid. Het Kustwachtvliegtuig is effect voor toezicht vanuit de lucht in windparken. Verkeersmonitoring VTMon. Deze nieuwe taak start per 1 oktober 2025 bij de Kustwacht. VTMon-operators kunnen de scheepvaart waarschuwen bij dreigende aanvaringen rondom windparken. Extra noodhulpslepers. Er zijn twee extra ERTV’s (grote noodhulpsleepschepen) ingezet bij de windparken. De schepen lijken effectief, maar aandachtspunten zijn de aanvaartijden en het tijdig maken van een sleepverbinding..
Maatregelen en effectiviteit van maatregelpakket 2020.
De overige maatregelen uit het maatregelpakket 2020 zijn: SAR is versterkt met de installatie van RHIB’s (snelle en wendbare motorboten) op de noodhulpslepers en er zijn middelen beschikbaar gesteld voor de uitbreiding van het Noordzee brandbestrijdingsteam MIRG.NL. Schepen in ankerplaatsen gericht informeren zodat ze het anker ophalen bij ongunstig weer. Introductie van aanvullende verlichtingseisen om de doorvaart door windparken ’s nachts veiliger te maken. Noordzeeloodsen kunnen kapiteins begeleiden veilig langs windparken te navigeren. Dit blijkt effectief volgens verkennende Human Factors-onderzoek. MOSWOZ zelf is ook een maatregel uit het maatregelpakket 2020. Het programma vergroot het inzicht in de scheepvaartveiligheidsrisico’s en de effectiviteit van genomen maatregelen.
Maatregelen en effectiviteit van maatregelpakket 2020 (vervolg).

Maatregelen effectief, maar op lange termijn onvoldoende

Onderzoek van MOSWOZ laat zien dat de maatregelen grotendeels werken. Ze helpen incidenten te voorkomen en beperken de gevolgen als er toch iets misgaat. Daarmee dragen ze bij aan een hoger veiligheidsniveau.

Toch is het onwaarschijnlijk dat deze maatregelen de toename van risico’s voldoende opheffen. Ze bieden onvoldoende garantie tegen aanvaringen en zijn niet berekend op een onzekere toekomst met nieuwe risico’s. Deze conclusie is gebaseerd op verschillende kwalitatieve analyses, zoals simulaties, expertsessies en BowTies (een methode om risico’s en geschikte veiligheidsmaatregelen met experts in kaart te brengen).

Voorbeeld: inzet van ERTV’s

Emergency Response Towing Vessels (ERTV’s) zijn grote noodhulpslepers. Ze vormen een belangrijke maatregel om het risico op aanvaringen in en rond windparken te verkleinen. ERTV’s zijn het laatste redmiddel wanneer een schip bijvoorbeeld op drift raakt of tegen een windturbine dreigt aan te varen. Een ERTV kan een schip in nood op zijn plek houden of naar een veiligere locatie slepen als het weer dit toelaat.

De effectiviteit van ERTV’s hangt onder meer af van hoe snel ERTV’s de bestemming bereiken. Daarbij spelen de positie, vaarsnelheid en het op tijd opmerken van risicovolle situaties een belangrijke rol. Ook de kwaliteit van het personeel maakt de inzet van ERTV’s effectiever. Goed getrainde mensen kunnen snel en veilig een sleepverbinding maken.

Overzicht van relevante elementen en mogelijkheden om ERTV's optimaal in te zetten. Relevante elementen zijn: meer windparken vragen om meer ERTV's, ERTV's liggen op strategische posities waar de risico's het grootst zijn, ERTV's kunnen worden ingezet voor SAR en als droneplatform. De tijd tussen de start en oplossing van een incident kan worden verkort met behulp van slimme tooling, VTMon en een Towing Assistance Team.
De inzet van ERTV’s is een belangrijke veiligheidsmaatregel om driftende schepen in veiligheid te brengen. De blauwe balk rechts geeft de stappen weer van de start tot het einde van een incident. De lichtblauwe balk geeft weer hoe ERTV’s mogelijk sneller en effectiever kunnen werken.

MOSWOZ special september 2025

  • Eerste reacties op beleidsadvies positief
  • Windparken vergroten risico’s voor de scheepvaart
  • Nú samen koersen naar een veilige toekomst op de Noordzee
Delen
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen op X
  • Download PDF

footer-afzender

Over Noordzeeloket

Dit is het Noordzeeloket. De snelste weg naar overheidsinformatie over de Noordzee. Over hoe de rijksoverheid de Noordzee beheert en hoe de ruimte op de Noordzee is verdeeld. Wat op de Noordzee kan en mag, en welke regels en voorwaarden daarvoor gelden. Waar je moet zijn voor welke vergunning. Welk nationaal en internationaal beleid van kracht is.

Lees meer

Service

  • Toegankelijkheid
  • Cookies
  • Privacyverklaring
  • Copyright
  • Archief

Contact

Heb je een vraag of opmerking? Neem contact op via het contactformulier.