Sociaal-economische analyses 2013

In 2013 is een aantal economische studies uitgevoerd als onderdeel van de voorbereidingen voor de Mariene Strategie Deel 3 (het Programma van Maatregelen), waaronder een beschrijving van de ontwikkeling in de economische sectoren die direct of indirect afhankelijk zijn van de Noordzee. Een dergelijke beschrijving was ook opgesteld ter voorbereiding van de Initiële Beoordeling (Mariene Strategie voor het Nederlandse deel van de Noordzee 2012-2020, Deel I (pdf, 3.9 MB)), gebaseerd op de rapporten Economic description of the North Sea for the Netherlands (CBS, 2011) (pdf, 937 kB) en Baseline Scenario Marine Strategy Framework Directive (Ecorys, 2010) (pdf, 430 kB). Het laatste rapport is ge-update, omdat door de economische crisis de verwachte economische groei voor de nabij toekomst is bijgesteld.
Naast een beschrijving van economische trends, is ook gewerkt aan een achtergrond-document over de economische en sociale analyses voor maatregelen die een bijdrage leveren aan het verminderen van de hoeveelheid zwerfvuil in het mariene milieu. Daarnaast is er een studie uitgevoerd naar het economisch belang van hardsubstraat op de Noordzee.
De verschillende rapporten worden op deze pagina kort toegelicht en kunnen tevens worden gedownload.

Baseline Scenario Marine Strategy Framework Directive (Ecorys, 2013) (pdf, 1.2 MB)

Dit rapport geeft een beschrijving van de verwachte economische ontwikkeling in de komende jaren. Hierbij wordt voor de jaren 2015, 2021 en 2027 op een soortgelijke manier als in het rapport Baseline Scenario Marine Strategy Framework Directive (Ecorys, 2010) (pdf, 430 kB) een kwantitatieve inschatting gegeven van de ontwikkelingen in productiewaarde, toegevoegde waarde en werkgelegenheid voor de verschillende sectoren op de Noordzee. Tevens wordt ingegaan op enkele factoren die in belangrijke mate deze ontwikkelingen sturen en beïnvloeden. Voor Nederland als geheel wordt voor de periode 2012-2027 een economische groei verwacht van 11 tot 36 procent. Deze groei zal vooral worden veroorzaakt door de ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit die op haar beurt wordt gestimuleerd door technologische vooruitgang. Aan het eind van het rapport wordt ook een kwalitatieve doorkijk gegeven voor de mogelijke ontwikkelingen tot het jaar 2050, voor Scheepvaart, Energie, Voedsel, Zandwinning, Toerisme, en Publieke functies.

Economic and social analyses for the Marine Strategy Framework Directive. Part 2: Program of measures Theme: Marine Litter (Van der Veeren and Keijser, 2013) (pdf, 2.4 MB)

Het doel van dit rapport is het op een zo objectief mogelijke manier inzichtelijk maken van wat er bekend is over de mogelijke sociaaleconomische en maatschappelijke voor- en nadelen van mogelijke aanvullende maatregelen op het gebied van zwerfvuil in het mariene milieu, om daarmee de afwegingen en de besluitvorming rondom het uiteindelijke maatregelenpakket ter invulling van de beleidsopgave te ondersteunen. De zoektocht naar een kosteneffectief, efficiënt, haalbaar en betaalbaar maatregelenpakket voert langs een groot aantal vragen: Wat gebeurt er eigenlijk al aan maatregelen om de hoeveelheid zwerfvuil op en langs de zee te verminderen? Welke maatregelen zijn er aanvullend mogelijk? Wat zijn de kosten en effecten van deze maatregelen? Wat zijn de baten van een vermindering van de hoeveelheid afval in het mariene milieu? Welke mogelijke instrumenten bestaan er om vermindering van de hoeveelheid afval te stimuleren? Wie betaalt wat? Wat vinden de burgers en stakeholderorganisaties van de verschillende maatregelen? Dit rapport brengt uitgebreid verslag uit van deze zoektocht. Hierbij wordt informatie samengebracht uit de verschillende studies die de voorgaande jaren zijn uitgevoerd, waaronder het in 2011 opgestelde How to achieve good environmental status in North Sea: Framework for cost effectiveness and cost-benefit analysis for the MSFD (LEI, 2011) en de daarop volgende Economische analyses 2012 naar onder meer de kosten van het opruimen van zwerfvuil langs stranden, de schade als gevolg van afval in netten en schroeven, en de recreatieve baten van schone stranden.
Dit rapport heeft de afgelopen periode gediend als een belangrijke bron van inspiratie voor de discussie over de green deals en het programma van maatregelen die in 2013 en 2014 zijn opgesteld.

Economische analyse kunstmatig hardsubstraat Noordzee (Ecorys, 2013) (pdf, 1.3 MB)

Dit rapport geeft een beschrijving van het economische belang van kunstmatig hard substraat op het Nederlandse deel van de Noordzee voor verschillende gebruikers (duiksector, de sportvisserij, de beroepsvisserij (lijnvisserij en staandwantvisserij) en voor bergers). De resultaten van dit onderzoek kunnen gebruikt worden in de discussie of bescherming van hard substraat in het Nederlands deel van de Noordzee nuttig is of niet, en zo ja op welke manier dat dan zou moeten gebeuren.
Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van de  volgende vragen:

1. Welke activiteiten hebben een mogelijk belang bij de aanwezigheid van kunstmatig hard substraat?
2. Wat is het economische belang van deze activiteit?
3. Hoe groot is het belang van kunstmatig hard substraat voor deze activiteiten?
4. Hoe werkt een verandering in de beschikbaarheid van hard substraat voor deze activiteiten door?

Het onderzoek laat zien dat de aanwezigheid van hard substraat in de Noordzee voor de commerciële handlijnvissers, zeesportvissers, wrakduikers en  bergers van essentieel belang is. Vrijwel alle deelnemers van deze activiteiten beoefenen hun sport of werk op of nabij hard substraat. Zonder hard substraat zouden deze activiteiten niet of in veel mindere mate kunnen plaatsvinden.