Noordzee Natura 2000

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit leidt het project Noordzee Natura 2000. LNV werkt daarbij samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en verschillende belangenorganisaties en wetenschappelijke instituten.

Daarom Natura 2000

De biodiversiteit (soortenrijkdom) in Europa gaat al jaren snel achteruit. Duurzame bescherming van flora en fauna is hard nodig. Planten en dieren trekken zich weinig aan van landsgrenzen en daarom is het belangrijk om natuurbescherming op Europees schaalniveau te organiseren. Die gezamenlijke aanpak kan voorkomen dat de natuur in Europa en in Nederland steeds eenvormiger wordt.
Nederland heeft in eerste instantie 162 landgebieden aangemeld voor het grensoverschrijdend Natura 2000-netwerk. In de loop der jaren zijn daar zeven gebieden op de Noordzee bijgekomen: Voordelta, Noordzeekustzone, Vlakte van de Raan, Doggersbank, Klaverbank, Friese Front en Bruine Bank.

Van aanwijzing tot beheerplan

Europese Natura 2000 wetgeving

De Natura 2000-wetgeving bestaat uit de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn. In de Europese Vogelrichtlijn zijn afspraken gemaakt over wanneer bepaalde vogelsoorten in hun natuurlijke leefgebied beschermd moeten worden. Alle Europese landen moeten hier aan voldoen, en zodra een land een bepaald gebied op grond van de Vogelrichtlijn beschermd, wordt dit met de Europese Commissie gecommuniceerd. Voor de Europese Habitatrichtlijn geldt dat lidstaten zelf in kaart brengen waar bepaalde habitattypen voorkomen en zelf met voorstellen komen over de bescherming daarvan. Deze voorstellen dient Nederland in bij de Europese Commissie. De Europese Commissie bepaalt of de gebieden op de Sites of Community Importance (SCI) lijst komen te staan. Zodra de gebieden op deze lijst staan dient een lidstaat binnen zes jaar dat gebied als speciale beschermingszone aan te wijzen.

Ontwerpbesluit, voorgenomen besluit en definitief aanwijzingsbesluit

Voordat een gebied kan worden aangewezen wordt er een ontwerpbesluit opgesteld en ondertekend door de Minister voor Natuur en Stikstof. Hierin staat dat een bepaald gebied moet worden beschermd voor bepaalde vogelsoorten of habitattypen, en worden de specifieke doelen genoemd. Dit ontwerpbesluit wordt dan gedurende 6 weken ‘ter inzage gelegd’ en hier gepubliceerd. Ook wordt er melding gedaan van ontwerpbesluiten in landelijke dagbladen en in de Staatscourant . Belanghebbenden kunnen reageren met een zienswijze op het ontwerpbesluit. Na de ter inzagelegging bekijkt het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de ingebrachte zienswijzen en wordt het besluit eventueel aangepast naar aanleiding van de zienswijzen. Het besluit wordt nu een ‘voorgenomen besluit’. In bijlage C van het voorgenomen besluit wordt de reactie op de zienswijzen opgenomen. Voor gebieden op zee geldt op basis van artikel 8.4 lid 2 van de Wet Natuurbescherming dat er een ‘voorhangprocedure’ doorlopen moet worden, wat betekent dat het voorgenomen besluit aan de Eerste- en Tweede Kamer gestuurd wordt. De Kamers hebben 4 weken de tijd om hier op te reageren. Daarna neemt de Minister het definitieve aanwijzingsbesluit, welke ook wordt gepubliceerd in de Staatscourant. Ook is het definitieve aanwijzingsbesluit hier te vinden. Gedurende 6 weken kan er nog in beroep gegaan worden tegen dit definitieve aanwijzingsbesluit.

Beheerplan

Als het gebied definitief is aangewezen als Natura 2000 gebied, moet het bevoegd gezag van het betreffende gebied (een Provincie of het Rijk) binnen drie jaar een beheerplan opstellen (zie ook onder ‘Beheer’). Bij gebieden op het land is dat een Provincie of het Rijk, maar voor gebieden op zee is dat Rijkswaterstaat. Bij dat proces zijn veel partijen betrokken, waaronder gemeenten, maatschappelijke organisaties en economische sectoren. De beschermende werking van Natura 2000 berust namelijk op het stoppen of verminderen van verstoring van soorten en habitats door menselijke activiteiten.
De systematiek van Natura 2000 maakt daarbij onderscheid tussen erkend, niet verstorend ‘bestaand gebruik’ en gebruik dat wél verstoort en waarvoor onder voorwaarden vergunning kan worden verleend. De uitkomst van dit doorgaans complexe proces van onderzoek, afstemming en onderhandeling wordt uiteindelijk verwerkt in het beheerplan.

De Noordzeekustzone, de Vlakte van de Raan,  de Voordelta, het Friese Front, de Doggersbank en de Klaverbank hebben een beheerplan. Het beheerplan voor de Bruine Bank is nog in voorbereiding.

Op de website RWSnatura2000.nl vind je de meest actuele informatie over de verschillende Natura 2000 gebieden op de Noordzee, inclusief de reeds opgestelde beheerplannen.