Programma Bescherming Noordzee Infrastructuur

De Noordzee is een van de drukst bevaren scheepsregio’s ter wereld. Het Nederlands deel op de Noordzee behelst een gebied ter grootte van 1,5x van het Nederlands landoppervlak. De Noordzee voorziet Nederland onder andere in de energievoorziening en voedselvoorziening en is zeer belangrijk voor de Nederlandse economie. Voor al deze activiteiten liggen er op de bodem van de Noordzee vele kilometers aan gaspijpleidingen, data- en elektriciteitskabels. Alleen al voor de windenergie werkt het kabinet toe naar zo’n 21 gigawatt rond 2030, dit is ongeveer 75% van het huidige elektriciteitsverbruik van ons land.

Naar aanleiding van de sabotage van de Nordstream 2 en de toenemende dreiging door statelijke en niet statelijke actoren is er meer aandacht voor de infrastructuur op de Noordzee. In november 2024 heeft zich een incident op de Oostzee voorgedaan waarbij twee communicatiekabels tussen Duitsland en Finland zijn beschadigd. Volgens het dreigingsbeeld dat de AIVD samen opstelt met de MIVD en de NCTV neemt de dreiging ten aanzien van de infrastructuur op de Noordzee toe. Nederland wil deze infrastructuur beter beschermen tegen huidige en toekomstige dreigingen. Om de bescherming en veiligheid van de infrastructuur te waarborgen, zet het Kabinet in op het beveiligen en verbeteren van de infrastructuur op de Noordzee.

Daarom is in 2023 is het Programma Bescherming Noordzee Infrastructuur (PBNI) opgericht. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat coördineert dit programma en werkt daarbij samen met het Ministerie van Defensie, het Ministerie van Economische Zaken, het Ministerie van Klimaat en Groene Groei, het Ministerie van Justitie en Veiligheid en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Naast deze ministeries werkt het programma ook veel samen met verschillende sectorpartijen zoals de energie- en telecom industrie. Daarnaast werkt PBNI actief samen met de omringende Noordzeelanden.

Dit programma richt zich op de veiligheid van de infrastructuur en het voorkomen van de aantasting daarvan. Het PBNI heeft een actieplan opgesteld waarin staat beschreven hoe zij werkt aan de bescherming van de infrastructuur op de Noordzee. Het programma werkt in de onderstaande vijf actielijnen:

  • Duidelijke governance
    Het PBNI streeft naar het bewerkstelligen van duidelijke taakverdelingen en verantwoordelijkheden op zowel politiek-bestuurlijk als operationeel en tactisch niveau.
  • Verbeteren van detectie en duiding op de Noordzee
    Het verbeteren van de detectie en duiding van (potentiële) dreigingen op de Noordzee, door de huidige sensorcapaciteit uit te breiden, het delen van informatie tussen verschillende partijen te vergemakkelijken en deze data gezamenlijk te analyseren.
  • Verhogen van de weerbaarheid
    Het verhogen van de weerbaarheid van de infrastructuur op de Noordzee door het verbeteren van informatie-uitwisseling en treffen van maatregelen om risico’s te voorkomen en/of reduceren.
  • Adequate crisisbeheersing
    Het programma heeft het doel om adequaat voorbereid te zijn om te kunnen reageren op de veranderende dreiging en incidenten ten aanzien van de infrastructuur op de Noordzee.
  • (Internationale) samenwerking
    Nederland heeft samen met de landen grenzend aan de Noordzee een intentieverklaring ondertekenend. In deze verklaring is afgesproken om nauw samen te werken op het gebied van het delen van informatie, best practices en gezamenlijke crisisbeheersing.