Europese Kaderrichtlijn Mariene Strategie
De in 2008 gepubliceerde Europese Kaderrichtlijn Mariene Strategie (KRM) heeft tot doel om in Europese zeeën en oceanen de goede toestand van het mariene milieu te beschermen, en waar nodig te herstellen. Dat dit doel op Europees niveau is gesteld, is van groot belang. Mariene ecosystemen, de condities daarvoor en de invloeden erop, overschrijden vele nationale grenzen. Datzelfde geldt voor vele gebruiksfuncties en de effecten daarvan op het mariene milieu.
Systematiek van de KRM
De KRM verplicht elke Europese lidstaat tot het vaststellen van een mariene strategie voor het eigen zeegebied. Deze strategie moet gericht zijn op bescherming, behoud en herstel van het mariene milieu (een goede milieutoestand), waarbij ook het duurzaam gebruik van de Noordzee wordt gegarandeerd. De lidstaten moeten de nodige maatregelen treffen om in hun mariene wateren deze ambitie te bereiken. Zij moeten daarbij samenwerken als EU-lidstaten en met andere landen in hun mariene regio. De kaderrichtlijn beveelt aan om daarbij zoveel mogelijk gebruik te maken van bestaande regionale zeeconventies en verdragen.
De KRM verlangt van de lidstaten dat zij:
- aan de hand van door de KRM gegeven ‘descriptoren’ inventariseren en beoordelen wat de actuele milieutoestand is in het eigen zeegebied
- doelen stellen en maatregelen nemen voor het herstel en behoud van de goede milieutoestand
- een monitoringprogramma opstellen om te kunnen volgen hoe het marine milieu zich ontwikkelt en wat de effecten zijn van genomen maatregelen
- de KRM-verplichtingen opnemen in de eigen nationale wet- en regelgeving
- periodiek aan Brussel rapporteren over alle onderdelen van de richtlijn.
Mariene Strategie voor Nederlandse deel Noordzee
Nederland heeft de doorwerking van de richtlijn in 2010 opgenomen in het Waterbesluit onder de Waterwet.
De Nederlandse Mariene Strategie voor de Noordzee bestaat uit drie delen, die met tussenpozen van twee jaar zijn verschenen. Elk deel heeft een looptijd van zes jaar en wordt dan geactualiseerd.
- Mariene Strategie deel 1 (2018-2024), een beschrijving van de huidige milieutoestand, de gewenste goede milieutoestand, milieudoelen, descriptoren en indicatoren.
- Mariene Strategie deel 2 (2020-2026), dat het KRM-monitoringprogramma beschrijft en toelicht hoe Nederland dit uitvoert.
- Mariene Strategie deel 3 (2022-2027), het Programma van maatregelen dat Nederland heeft opgesteld en uitvoert om de goede milieutoestand te behalen. Dit document is een bijlage bij het Programma Noordzee 2022-2027.
De actualisatie bestaat uit het opstellen van publieksdocumenten en de daaraan gekoppelde EU-rapportages. Het kabinet stelt de delen van Mariene Strategie vast na verplichte publieke consultatie.
EU-rapportage en beoordeling
Over de actualisatie moeten lidstaten binnen 3 maanden aan de EU rapporteren. Dit gaat via elektronische rapportages volgens een vaste datastructuur. Het Informatiehuis Marien coördineert deze elektronische rapportages (voor deel 1 en deel 2) en is nauw betrokken bij het maken van de publieksdocumenten. Aan de hand van de elektronische rapportages beoordeelt de EU in hoeverre Nederland voldoet aan de vereisten van de KRM.
Samenwerking binnen mariene regio’s
De KRM heeft Europese mariene regio’s benoemd, waarin lidstaten met elkaar moeten samenwerken, bij voorkeur door zoveel mogelijk gebruik te maken van bestaande regionale zeeconventies. Elke lidstaat moet voor het eigen zeegebied een mariene strategie opstellen die grensoverschrijdend ook verband houdt met de mariene regio waartoe zijn gebied behoort. Hiermee wordt impliciet ook de gewenste samenwerking bereikt. Landen die aan elkaar grenzen geven zelf inhoud aan de samenwerking en dat kan in principe op alle niveaus. Van groot belang is wetenschappelijke eensgezindheid over de indicatoren die in het monitoringprogramma van elk land onder de elf ‘descriptoren’ aangeven of er wél of geen sprake is van een ‘goede milieutoestand’ (GMT). Voor enkele ‘descriptoren’ zijn nog geen (voldoende) indicatoren beschikbaar, of ze zijn nog in ontwikkeling. De partners binnen een mariene regio overleggen hierover binnen OSPAR-verband.
Het commissiebesluit van de Europese Commissie over de KRM is te vinden op EUR-Lex, de website voor EU-recht.
KRM gebieden
Naast het invoeren van andere maatregelen, kan een gebied ook beschermd worden op basis van de KRM. Dit wordt dan ook wel een Kaderrichtlijn Mariene Strategie gebieden genoemd.
Er zijn op dit moment drie KRM gebieden: Centrale Oestergronden, Borkumse Stenen en Friese Front. In de toekomst zal het zuidelijke deel van de Doggersbank ook als KRM gebied aangewezen worden.